ข้อมูลทั่วไปจังหวัดสกลนคร

     จังหวัดสกลนครตั้งอยู่บริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน  อยู่ห่างจากกรุงเทพฯ ประมาณ 647 กิโลเมตร มีพื้นที่ทั้งสิ้นประมาณ 9,605 ตารางกิโลเมตร แบ่งการปกครองออกเป็น  18   อำเภอ  คือ  อำเภอเมืองสกลนคร อำเภอกุสุมาลย์ อำเภอกุดบาก อำเภอ พรรณานิคม อำเภอวาริชภูมิ อำเภอส่องดาว อำเภอสว่างแดนดิน อำเภอวานรนิวาส อำเภออากาศอำนวย อำเภอบ้านม่วง อำเภอพังโคน อำเภอคำตากล้า อำเภอนิคมน้ำอูน อำเภอเต่างอย อำเภอโคกศรีสุพรรณ อำเภอเจริญศิลป์ อำเภอโพนนาแก้ว และอำเภอภูพาน
     สกลนครมีอาณาเขตติดกับจังหวัดอื่น ๆ ดังนี้
     ทิศเหนือ          ติด จังหวัดบึงกาฬและจังหวัดหนองคาย
     ทิศตะวันออก    ติด จังหวัดมุกดาหารและจังหวัดนครพนม
     ทิศใต้              ติด จังหวัดกาฬสินธุ์
     ทิศตะวันตก      ติด จังหวัดอุดรธานี

ภูมิประเทศ
     ลักษณะภูมิประเทศโดยทั่วไปเป็นที่ราบสูง สูงกว่าระดับน้ำทะเลโดยเฉลี่ยประมาณ 172 เมตร ด้านทิศเหนือของจังหวัด (บริเวณอำเภอบ้านม่วง อำเภอคำตากล้า อำเภอสว่างแดนดิน อำเภออากาศอำนวย และอำเภอเจริญศิลป์) มีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบลุ่มลอนคลื่นไม่สม่ำเสมอกัน ใช้น้ำจากลำห้วยสาขาในการทำนา ทิศเหนือของอำเภออากาศอำนวยเป็นที่ราบน้ำท่วมถึง เนื่องจากติดกับแม่น้ำสงคราม ทำให้เหมาะแก่การทำนากว่าพื้นที่โดยรอบ แต่พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นป่าทาม ที่ขึ้นริมน้ำและปล่อยรกร้างว่างเปล่า ส่วนทางตอนใต้มีลักษณะเป็นแอ่งกระทะขนาดใหญ่ เรียกว่าแอ่งสกลนคร จุดต่ำสุดของแอ่งคือ ทะเลสาบหนองหาน อำเภอเมืองสกลนคร และหนองญาติ อำเภอเมืองนครพนม นอกจากนี้ยังมีทิวเขาภูพานทางด้านทิศตะวันตกและทิศใต้บริเวณอำเภอภูพานและอำเภอกุดบาก มีลักษณะภูมิประเทศแบบภูเขาสูงสลับกับที่ราบลูกคลื่นที่อยู่ช่วงกลางระหว่างทิวเขาภูพานในเขตจังหวัดกาฬสินธุ์และจังหวัดสกลนคร 

ภูมิอากาศ
     ลักษณะภูมิประเทศของภาคตะวันออกเฉียงเหนือเป็นที่ราบสูง มีทิวเขาล้อมรอบทั้งด้านทิศตะวันตกและด้านใต้ ได้แก่ ทิวเขาเพชรบูรณ์และทิวเขาดงพญาเย็นอยู่ทางตะวันตก ทิวเขาสันกำแพงและทิวเขาพนมดงรักอยู่ทางด้านใต้ ทำให้ฝนที่เกิดจากมรสุมตะวันตกเฉียงใต้มีน้อย ส่วนมากเป็นฝนที่เกิดจากร่องความกดอากาศต่ำพายุดีเปรสชันจากอ่าวตังเกี๋ยและทะเลจีนใต้ที่เคลื่อนผ่านเข้ามาระหว่างเดือนสิงหาคม-กันยายน ค่าปานกลางของปริมาณน้ำฝนจังหวัดสกลนครประมาณปีละ 1,578 มิลลิเมตร สกลนครมีลักษณะอากาศหนาวอย่างชัดเจนกระแสลมที่เย็นและแห้ง หย่อมความกดอากาศสูงที่แผ่ปกคลุมมาจากประเทศจีน ส่งผลกระทบต่อดินฟ้าอากาศในจังหวัดสกลนครมาก เนื่องจากลักษณะภูมิประเทศเป็นแอ่งกระทะ และมีฉากรับลมเป็นทิวเขาภูพาน ประกอบกับเมื่อมีลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือจากประเทศจีนที่พัดเข้ามา เมื่อพัดผ่านหนองหานน้ำจะเป็นตัวลดอุณหภูมิลง จึงทำให้สกลนครมีอากาศที่หนาวเย็นกว่าพื้นที่อื่น จังหวัดสกลนครเคยมีอุณหภูมิต่ำสุดจนถึง -1.4 องศาเซลเซียส เมื่อวันที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2517 ที่สถานีอากาศเกษตร อำเภอเมืองสกลนคร และวัดได้ 2.5 เมื่อวันที่ 24 ธันวาคม 2542 สถานีตรวจอากาศเกษตรสกลนคร ซึ่งเป็นสถิติอุณหภูมิพื้นราบที่ต่ำสุดของประเทศไทยในขณะนี้ 

ระยะทางจากอำเภอเมืองไปยังอำเภอต่าง ๆ
     โคกศรีสุพรรณ 22 กิโลเมตร
     เต่างอย 28 กิโลเมตร
     ภูพาน 33 กิโลเมตร
     โพนนาแก้ว 35 กิโลเมตร
     พรรณานิคม 39 กิโลเมตร
     กุสุมาลย์ 40 กิโลเมตร
     พังโคน 54 กิโลเมตร
     กุดบาด 69 กิโลเมตร
     อากาศอำนวย 57 กิโลเมตร
     วาริชภูมิ 69 กิโลเมตร
     สว่างแดนดิน 84 กิโลเมตร
     วานรนิวาส 85 กิโลเมตร
     เจริญศิลป์ 90 กิโลเมตร
     นิคมน้ำอูน 99 กิโลเมตร
     คำตากล้า 109 กิโลเมตร
     ส่องดาว 109 กิโลเมตร
     บ้านม่วง 120 กิโลเมตร

ระยะทางจากจังหวัดสกลนครไปยังจังหวัดใกล้เคียง
     นครพนม 93 กิโลเมตร
     มุกดาหาร 119 กิโลเมตร
     กาฬสินธุ์ 128 กิโลเมตร
     อุดรธานี 159 กิโลเมตร

การเดินทาง
     โดยรถยนต์
     จากกรุงเทพฯ ใช้ทางหลวงหมายเลข 1 (พหลโยธิน) จนถึงจังหวัดสระบุรี บริเวณหลักกิโลเมตรที่ 107 แยกขวาเข้าสู่ทางหลวงหมายเลข 2 (มิตรภาพ) ผ่านจังหวัดนครราชสีมา จนถึงอำเภอบ้านไผ่ แยกขวาเข้าสู่ทางหลวงหมายเลข 23 ไปจนถึงจังหวัดมหาสารคาม แล้วแยกใช้ทางหลวงหมายเลข 213 ผ่านจังหวัดกาฬสินธุ์ จนถึงจังหวัดสกลนคร
     โดยรถไฟ
     สามารถเดินทางโดยการรถไฟแห่งประเทศไทยซึ่งมีบริการรถไฟออกจากสถานีรถไฟกรุงเทพ (หัวลำโพง) ไปลงที่จังหวัดอุดรธานี แล้วเดินทางต่อไปโดยรถประจำทางไปจังหวัดสกลนครอีกประมาณ 159 กิโลเมตร
     โดยเครื่องบิน
     การเดินทางโดยเครื่องบินโดยมีสายการบินที่ให้บริการคือ บริษัท นกแอร์ จำกัด มีบริการเที่ยวบินจากกรุงเทพฯ ดอนเมือง ไปยังท่าอากาศยานสกลนครทุกวัน

เทศกาลและงานประเพณี
     งานประเพณีแห่ปราสาทผึ้งและการแข่งขันเรือยาว (Wax Castle & Boat Racing Festival)
          จัดขึ้นช่วง : เดือนพฤศจิกายน
          สถานที่ : บริเวณวัดพระธาตุเชิงชุม
          การประกวดปราสาทผึ้ง พร้อมชมขบวนแห่อันยิ่งใหญ่ตระการตา การแข่งขันเรือยาวชิงถ้วยพระราชทานจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี การประกวดฟ้อนหางนกยูงบนหัวเรือ “เทศกาลของดีของแซบเมืองสกล” จำหน่ายอาหาร และ สินค้าพื้นเมืองอันเลื่องชื่อของจังหวัดสกลนคร พิธีบายศรีสู่ขวัญต้อนรับผู้เข้าร่วมงานที่ยิ่งใหญ่ การแสดงศิลปวัฒนธรรมพื้นเมืองมากมาย
     งานเทศกาลโส้รำลึก (So Ram Luk Festival)
          จัดขึ้นช่วง : เดือนมีนาคม
          สถานที่ : บริเวณที่ว่าการอำเภอกุสุมาลย์
          เป็นงานประจำปีของชาวโส้ ซึ่งจัดขึ้นในวันขึ้น 4 ค่ำ เดือน 3 ของทุกปี การแสดงโส้ทั่งบั้งจะเริ่มในตอนสายของวันขึ้น 4 ค่ำ ตามประเพณีความเชื่อที่สืบทอดมาแต่อดีต เป็นการแสดงพิธีเยา (เชิญวิญญาณเข้าทรงคนป่วยลงสนามหรือแซงสนาม) และพิธีเจี้ยศาลารวมเข้ากันเพื่อให้เกิดรูปขบวนที่สวยงามเป็นจังหวะสอดคล้องกับ เครื่องดนตรีพื้นบ้านที่ดีด สีตีเป่าเข้ากับท่วงท่ารำของสาวโส้ ที่มาร่วมแสดงเป็นจำนวนมาก ชาวโส้ถือว่าเป็นพิธีที่ศักดิ์สิทธิ์ นอกจากนี้ในบริเวณงานจะมีการออกร้านจำหน่ายสินค้าพื้นบ้านนานาชนิดให้แก่ผู้ไปเที่ยวชมในราคาถูก การคมนาคมสะดวก รถยนต์สามารถเข้าถึงบริเวณงาน ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 40 กิโลเมตร
     งานเซิ้งผีโขน (Serng Phi Khon Festival)
          จัดขึ้นช่วง : เดือนเมษายน
          เป็นงานประเพณีของชาวบ้านไฮหย่อง ตำบลไฮหย่อง อำเภอพังโคน จัดขึ้นในวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 4 ของทุกปี ในงานจะมีขบวนของชาวบ้านแต่งชุดผีประเภทต่างๆ จำนวนมากแห่ไปตามถนนในหมู่บ้านตามขบวนแห่พระเวสน์ไปยังวัดไฮหย่องเพื่อทำบุญอุทิศกุศลให้บรรพบุรุษที่ล่วงลับ มีการแสดงท่ารำต่างๆ ของผีเป็นที่ครึกครื้น การคมนาคมสะดวก ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 48 กิโลเมตร