อุทยานแห่งชาติภูผายล
ตั้งอยู่บนเทือกเขาภูพาน บ้านห้วยหวด ตำบลจันทร์เพ็ญ มีพื้นที่ประมาณ 828 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่อำเภอเมืองสกลนคร อำเภอโคกศรีสุพรรณ อำเภอเต่างอย จังหวัดสกลนคร อำเภอนาแก จังหวัดนครพนม และอำเภอดงหลวง อำเภอคำชะอี จังหวัดมุกดาหาร สภาพภูมิศาสตร์ทั่วไปเป็นที่ราบสูงสลับกับเทือกเขาหินทราย มีความสูง 300-600 เมตรจากระดับทะเลปานกลาง บริเวณเทือกเขามีที่ราบหลังเต่ายาวประมาณ 10 กิโลเมตร รายล้อมด้วยภูเขาสูงชัน มีป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรัง และป่าดิบแล้ง เป็นต้นน้ำลำธารสำคัญของแม่น้ำหลายสายซึ่งไหลลงสู่แม่น้ำพุง ห้วยบางทราย ห้วยหวด ห้วยเลา และอ่างเก็บน้ำต่าง ๆ สถานที่น่าสนใจในเขตอุทยานฯ ได้แก่ – อ่างเก็บน้ำห้วยหวด อ่างเก็บน้ำเกิดขึ้นจากการสร้างเขื่อนชลประทานตามพระราชดำริของรัชกาลที่ 9 มีจุดชมทิวทัศน์บริเวณสันเขื่อนและหน้าผาโดยรอบหลายแห่ง มีน้ำตก 3 สายไหลลงอ่างเก็บห้วยหวด ได้แก่ น้ำตกรากไทรย้อย น้ำตกผาผึ้ง และน้ำตกคำน้ำสร้าง ซึ่งสามารถมองเห็นสายน้ำไหลลงอ่างเก็บน้ำอย่างชัดเจนเฉพาะในช่วงฤดูฝน รถยนต์เข้าถึงสะดวก – น้ำตกรากไทรน้อย เป็นน้ำตกชั้นเดียว สูง 5 เมตร สามารถเดินเท้าจากบริเวณจุดชมวิวของอ่างเก็บน้ำห้วยหวดระยะทาง 500 เมตร เข้าไปชมได้ มีน้ำเฉพาะในฤดูฝน – น้ำตกผาผึ้ง เป็นน้ำตกชั้นเดียวสูง 10 เมตร ไหลมาจากห้วยน้ำใสลงสู่อ่างเก็บน้ำห้วยหวด สามารถเดินเท้าจากบริเวณจุดชมวิวของอ่างเก็บน้ำห้วยหวดระยะทาง 1 กิโลเมตร เข้าไปชมได้ – น้ำตกคำน้ำสร้าง เป็นน้ำตกที่สูงที่สุดของอุทยานฯ มีความสูงประมาณ 25 เมตร สายน้ำไหลมาจากห้วยคำน้ำสร้าง ต้องเดินเท้าจากที่ทำการอุทยานฯ เข้าไปในป่า 1.8 กิโลเมตร ในช่วงปลายฝนต้นหนาวจะพบดอกไม้ป่าหลายชนิดเบ่งบานตามลานหินระหว่างทางที่เดินไปยังน้ำตก – ถ้ำผาพญาเต่างอย จากที่ทำการอุทยานฯ ไปตามเส้นทางบ้านห้วยหวด-โคกกลาง ประมาณ 7 กิโลเมตร จะพบถ้ำผาพญาเต่างอยอยู่ริมถนนทางซ้ายมือ มีบันไดทางขึ้นไปสู่ถ้ำ โดยเชื่อกันว่าบริเวณใดที่มีเต่างอยแสดงว่าเป็นพื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ และเป็นตำนานที่เรียกชื่อบ้านเต่างอย – ลานดุสิตา เป็นลานหินซึ่งมีพื้นที่กว้างขวาง ช่วงปลายฤดูฝนจะมีดอกไม้ป่าเล็ก ๆ ขึ้นละลานตา เช่น ดุสิตา กระดุมเงิน สร้อยสุวรรณา เอนอ้า หยาดน้ำค้าง โดยทางอุทยานฯ ได้ทำทางเดินเพื่อให้นักท่องเที่ยวได้ชมความงามของธรรมชาติ ไม่เหยียบย่ำไปบนพันธุ์ไม้เล็ก ๆ ที่สวยงามเหล่านี้ นอกจากนี้ยังมีแหล่งท่องเที่ยวอื่น ๆ ได้แก่ ถ้ำหีบภูผานาง ถ้ำเสาวภา อ่างเก็บน้ำดงน้อย และถ้ำพระเวทย์ – ภูผายลหรือผาลาย อยู่บ้านนาผาง ตำบลกกปลาซิว ห่างจากที่ทำการอุทยานฯ 35 กิโลเมตร ยอดภูผายลมีภาพแกะสลักบนหน้าผาหินอายุราว 3,000 ปี ให้ได้ชม เป็นรูปคน กวาง วัว ควาย ลายเรขาคณิต และฝ่ามือ นอกจากนี้ยังเป็นจุดชมทิวทัศน์ที่สวยงามอีกแห่ง อัตราค่าบริการเข้าอุทยานฯ ชาวไทย ผู้ใหญ่ 20 บาท เด็ก 10 บาท ชาวต่างชาติ ผู้ใหญ่ 100 บาท เด็ก 50 บาท ที่พักและสิ่งอำนวยความสะดวก มีบ้านพัก จุดกางเต็นท์ และร้านค้าสวัสดิการให้บริการนักท่องเที่ยว สอบถามข้อมูล อุทยานแห่งชาติภูผายล โทร. 0 4270 7214, 08 1260 4988 กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช โทร. 0 2562 0760-2 www.dnp.go.th